جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اساس دعوت ائمه اطهار اخلاق است و سیره عملی ائمه اطهار نیز تأکید بر ادامه و احیای مکارم اخلاقی می باشد. دوران زندگی ائمه شیعه از سال 11 تا پایان سال 148 هجری قمری ؛ بجز دوره امامت امام علی(ع) ، از امامت امام حسن (ع) تا امام صادق(ع) با حکومت بنی امیه ، و از سال 132 تا 148 ه ق که هم زمان با امامت امام صادق نیز می باشد، با حکومت عباسیان مصادف می باشد. این مدت که 137 سال به طول انجامید ، از جهات فکری، فرهنگی، سیاسی ، اجتماعی و... اهمیّت خاصی دارد. لذا تحلیل سیره عملی این ذوات مقدسه در این دوران و جمع آوری همه رفتارهایی که در مقام اثرگذاری بر شخصیت و رفتار دیگران از آنان گزارش شده است، می تواند ذخیره گرانبهایی در بازشناسی و پژوهش در زمینه تربیت اسلامی باشد.پژوهش حاضر که به منظور تحقق این هدف و با عنوان بررسی سیره عملی ائمه از سال 11 تا پایان 148 ه ق صورت پذیرفت، در صدد است ضمن بازخوانی فضای فکری و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی دوران یادشده و ترسیم نقش موثر این ائمه در زمان خویش، به واکاوی روش های این بزرگواران در برخورد با پدیده های اجتماعی و ارائه اصول اخلاقی و تربیتی آن ها در این زمینه بپردازد و بیان نماید که تلاش آن ها برای احیای سیره نبوی و اصلاح همه جانبه امت اسلامی بود. به این منظور ، در هر بخش که مربوط به یکی از ائمه می باشد، پس از بیان اوضاع سیاسی ، اجتماعی و فضای فکری و فرهنگی ائمه در آن دوره، اقدامات و اصلاحات آن ها در اجتماع و اصول اخلاقی و تربیتی که ائمه در جامعه و در برخورد با حکام رعایت می کردند، و همچنین نتایجی که این اصول به دنبال داشت، بیان شده است.

این رساله در پی تبیین ماهیت و نقش بازار به لحاظ اجتماعی و فضایی در شهرهای بازرگانی ایران از بعد اسلام تا شروع دوران مدرنیزاسیون شهری (1930 میلادی) می‌باشد. مساله‌ی اصلی که این رساله این است که بازار با چه مکانیسمی در شهر‌های بازرگانی باعث ایجاد تعامل بین محلات می‌شد؟ پاسخ گویی بدین سوال لزوم بررسی بازار در بسترهای مختلف آن اعم از بستر اقتصادی, جغرافیایی, انسان‌شناسی و سیاسی آن را در عرصه‌ی اجتماعی و فضایی به صورت پس‌کاوی در پی دارد. همچنین درک مفهوم خود بازار و بازاری و اینکه چگونه می‌توان بازار و بازاری را مفهوم‌سازی کرد یک امر لازم در جهت پاسخ‌گویی به این مساله است. بدین خاطر ساختار منطقی این رساله براساس استراتژی پس‌کاوی تنظیم شده است. و در آن فصل‌بندی و نوع محتوای هر فصل رساله براساس اصول این استراتژی می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌ها در این رساله به صورت کتابخانه‌ای می‌باشد. روش بررسی و تحلیل در این رساله به صورت چند‌روشی (Multimethod Research)است. به طور کلی در این رساله از سه روش تفسیر تاریخی, شبکه‌ای و گفتمانی استفاده شده است. نتایج حاصل از این رساله نشان می‌دهد که تعریف‌ شدگی بازار در هسته‌ی مرکزی شهر و کشیدگی آن تا سرحداد محلات به ساختار چند محوری( شامل محور اقتصای, سیاسی, اجتماعی, اخلاق بازاری و فضایی) آن بر می‌گردد این ساختار چندمحوری مکانیزم بازار را شکل می‌دهد. نوع و نحوه‌ی آمیختگی این محورها با هم دیگر منجربه جهت‌دهی به کنش بازاریان می‌شود که این جهت‌گیری همواره در پی پیونددهی محلات ایرانی بوده است. در این زمینه به دلیل حک‌شدگی کنش بازاریان در فضای بازار, چنین فضایی جهت معطوف به این کنش را در عرصه‌ی اجتماعی(چه اجتماع درون بازار و چه برون آن و در عرصه‌ی شهری) بازتولید می‌کند.

انسانهایی در عرصه ی اجتماع پدید آمده اند که خود و زندگی خویش را وقف اصلاح بشریّت نموده و راه سعادت را به آنان نمایانده اند. این گروه نه تنها از صفات رذیله ای همچون خودخواهی، تکبّر و غرور پیراسته بوده اند، بلکه جامعه ی بشری را به تهذیب نفس و پاکیزگی روح و نوع دوستی دعوت نموده و حتّی خود را فدای راه و هدف خویش نموده اند. قرآن کریم نیز که یک کتاب هدایت و انسان سازی است، در معرّفى چهره ‏هاى برتر انسانیّت، تنها به انبیاء اکتفا نکرده و سیره و منش چنین افرادی را نیز براى جامعه ی انسانى ترسیم نموده است. دو تن از این شخصیّت های مبارز و دیندار، مومن آل فرعون و مومن آل یاسین اند.مومن آل فرعون فردی از گروه قبطیان و از نزدیکان فرعون بوده، بطوری که برخی او را پسر عمو یا پسرخاله ی فرعون و ولیعهدِ وی دانسته اند. وی مسئولیّت حفاظت ازخزائن وگنجینه‌ های فرعون را برعهده داشته و ظاهرا سازنده ی همان صندوقی بوده که مادرِ موسی (ع) بوسیله ی آن، او را در میان رود نیل انداخت. برخی نیز او را رئیس پلیس فرعون دانسته اند. او به موسی (ع) ایمان داشت، امّا ایمانش را مکتوم می داشت و خود را موظّف به دفاع از او می دید. شخصى بود هوشیار، دقیق و وقت شناس و از نظر منطق بسیار قوى که در لحظات حسّاس به یارىِ موسى (ع) شتافت و او را از یک توطئه ی خطرناک قتل رهایى بخشید، لذا به جهتِ حفظ جان موسى (ع) و مخالفت با فرعونِ ستمگر، مورد ستایش قرار گرفته و داستان اعتراض و سخنان گوهربار وی در برابر فرعونیان، در آیات 28- 45 سوره ی غافر، مطرح گردیده است.مومن آل یاسین نیز فردی از مردم شهر انطاکیه بوده که وقتی حضرت عیسى (ع) رسولانى را براى هدایت مردمِ آن شهر، بدانجا فرستاد و رهنمودها و مواعظ تبلیغی آنان در دلهاى مردمِ شهر تأثیرى نگذاشت، گام به عرصه ی تبلیغ نهاد. وی به محض ورود رسولان، به آنان ایمان آورد و با اینکه خانه ی وی درکنار دورترین دروازه ی شهر بود، وقتی باخبر شد که قومش، رسولان را تکذیب کرده و بر قتلشان کمر بسته‏ اند، شتابان سررسید و با قومش شروع به سخن گفتن نمود و سعی در ارشاد و راهنمایی ایشان داشت. گفتنی است که سخنان گوهربار وی در آیات 20- 27 سوره ی یاسین، مطرح گردیده است.این تحقیق به بررسی شخصیّت حقیقی، حقوقی و عملکرد این دو انسانِ همیشه دیندار از نگاه آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السّلام می پردازد و سعی در تبیین اهداف و روش های تبلیغی آنان دارد.

آنچه امروزه جهان بشری به شدّت به آن نیازمند است، تعامل و گفتگوی ادیان در جهت کم کردن فاصله‌های موجود بین ادیان، تألیف قلوب پیروان آن‌ها و یکسو نمودن حرکت انسان‌ها به‌سوی سعادت است. از اصول گفتگوی ادیان، آگاهی پیروان هر دین از حکم اهانت به مقدسات ادیان دیگر است این آگاهی می‌تواند پیروان ادیان را از اهانت به مقدسات یکدیگر بازدارد و بستر را برای گفتگوی ادیان و تقریب پیروان ادیان و درنهایت آشکار کردن کمال اسلام فراهم نماید. اهانت به مقدسات هر یک از ادیان الهی، از جانب پیروان آن‌ها، گفت‌وگوی ادیان را به بن‌بست می‌کشاند؛ ولی احترام و تکریم آنان، زمینه را برای برقراری ارتباط، تقریب ادیان و تفاهم درراه شناخت حق فراهم می‌آورد و آثار سازنده‌ای دارد.در این پژوهش با بررسی مبانی و ادلّه در فقه امامیه و عامه به دست می‌آید که اهانت به مقدسات ادیان الهی غیر از دین اسلام، جایز نیست و باید مناسبات مسلمانان با غیرمسلمانان مبتنی بر احترام، مهرورزی، مدارا و تسامح دینی، آزادی بیان، آزادی عقیده، آزادی سیاسی و آشنایی با زبان و متون مقدّس دیگر ادیان و همزیستی مسالمت‌آمیز باشد.

در الاهیات مسیحی به انسان شناسی توجه جدی شده، در پنج قرن اول مسیحی انسان شناسی یکی از موضوعاتی است کمه باعث ایجادبحث و نزاع های الهیاتی شدید شده است. در مسیحیت دو نوع انسان شناسی مطرح است. انسان شناسی بر مبنای اناجیل همنوا و انسان شناسی بر اساس تعالیم پولس و انجیل یوحنا و نامه های او. ما در این پژوهش مبحث انسان شناسی بر اساس تعالیم پولس و قدیس و با بهره گیری از منبع کتابخانه ای و روش توصیفی و بعضاً تحلیلی، را مورد مطالعه قرار داده ایم. در اندیشه پولس انسان جایگاه ویژه ای دارد. پولس معتقد است که انسان وارث گناه آدم ابوالبشر ( گناه اساسی) است. آن گناه باعث شد که ذات انسان گناهکار و پلید و او گناه عبد و برده خدا شده و ملزم به اجرای قوانین شریعت شود و برای کفاره ی آن عیسی مسیح فرزند خدا به صورت انسان تجسد یافته ( دارای جسم شود) نهایتاً بر بالای صلیب رود . بقیه ی ابنای بشر با ایمان آوردن به مسیح هم می توانند نجات یافته و از انجام قوانین شریعت معاف گردند. ایمان دار مانند فردی است که طبیعت کهنه و خلقت قدیم را ترک نمودند و خلقت جدید و تازه ای یافته است.

چکیدهدر این پژوهش سعی بر آن است تا حسد از دیدگاه امام علی (ع) مورد آسیب شناسی قرار گیرد ، سپس راهکارهای درمان آن مطرح گردد . حسد آن است که انسان زوال نعمتی را از برادر یا همنوع خود آرزو کند و یا چه بسا در زوال و نابودی آن نعمت تلاش کند . هدف از پژوهش حاضر آسیب شناسی ابعاد حسادت از دیدگاه امام علی (ع) می‌باشد.

شریعت انسان‌ساز و تکامل آفرین اسلام، کامل‌ترین و جامع‌ترین دین آسمانی است که در قالب «مدیریت اسلامی- فقهی» به اداره‌ی جامعه می‌پردازد و نیاز‌های اساسی بشر را پاسخ می‌گوید. در همین راستا، پردازش‌های تحلیل‌گرایانه حرکت علمی و نهضت فقهی اسلام، به خاطر جامعیت و قابلیت آن در پاسخ‌گویی به نیازهای افراد و وجوب ایجاد نظام مدیریت فقهی در زندگی بشر، از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. با توجه به مطالعات گسترده‌ای که در زمینه‌ی مدیریت فقهی صورت گرفته و در عین حال، پراکندگی، تکرار و فقدان قاعده‌مندی و الگو رفع این خلأ و انجام نوعی دسته‌بندی از ادبیات موجود ضروری به نظر می‌رسد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، با واکاوی مبانی فقهی اسلامی از یک سو و تبیین مفهوم مدیریت فقهی از سوی دیگر، به برخی ابهامات و مسائل در این خصوص پاسخ داده و به بررسی اصول و اهداف اساسی مدیریت در اسلام وویژگی‌های مدیر اسلامی پرداخته و با تبیین کاربرد فقه در قوانین جامعه اسلامی و جایگاه ولایت فقیه به امتیازات و ویژگی‌های خاص این نوع از مدیریت الهی اشاره شده است.

پژوهش پیش رو تحلیل نظریه‌ی قرآنی دولت دینی به ویژه در مبانی نظری و ارزشی به مدد تعالیم دعای ندبه است، یک جریان شناختی است از مبانی هستی‌شناختی تا نیل به تصویری از اصل ولایت و در رأس آن امامت علوی و معرفی آن به عنوان الگوی مناسب زندگی که اندیشه مهدویت به مثابه‌ی نماد برجسته‌ی‌ اندیشه امامت و ایده‌ی مدیریت آینده و زمره حصول آموزه‌های دین اسلام و تشیع آل-البیت در نقطه کانونی آن قرار می گیرد و پژوهش در باب آن به مثابه‌ی اصل امامت یک ضرورت روشن و بدیهی دارد. آنچه که در پرداختن الگوی مطلوب دولت دینی به ما کمک می‌کند حیاتی جهت‌دار، مبتنی بر رویکرد به امامت علوی است. تحقیق و کنکاش در این مبحث ما را به نتایج راهبردی درباره الگوی مدیریت آینده و تغییر و تحول به سمت رشد و توسعه رهنمون می سازد. با توجه به این اندیشه در اسلام و به تبع آن در اندیشه‌ی شیعه، منشأ تمامی قدرت‌ها خداست، حکومت و اقتدار پیامبر تابع و جلوه‌ای است از قدرت خدا که به جانشینان ایشان منتقل گردید. بر این اساس دولت خاستگاهی دارد و نظریه امامت علوی در درون خاستگاه الهی جای می‌گیرد. طبق این نظر دولت آفریده‌ی خداوند است و هم اوست که دولت را مقدر و مستقر کرده است، دولت از نظر دین مبین اسلام و نظریه‌ی شیعه در شکل خلافت به عنوان نهادی سیاسی ـ اجتماعی پایه‌ی قرآنی دارد، در این میان که دعای ندبه در واقع مجموعه‌ای است قابل توجه از فضایل اهل بیت عصمت و طهارت، و با توجه به مضامین اعتقادی بلند این دعاکه می توان به جرأت آن را منشور شیعه دانست، به تبع دین و وحی خاستگاه پرداختن به این نظریه است. طلیعه‌ی کلام ارائه‌ی‌ نقشه‌ی پژوهش، به همراهبررسی سند این دعای شریف است که در دستور کار قرار گرفته است، در بخش دوم مخاطب شاهد چشم اندازی است تحلیلی از شروحی که تاکنون بر دعای ندبه نوشته شده است، ساختار تحلیلی نظریه دولت دینی با توجه به تفسیر موضوعی دعای ندبه حسن ختامی است برای این اندک کلام، به این امید که بتواند اندک جرعه‌ای از چشمه‌ی گوارا و بی کران اهل بیت عصمت و طهارت را به وی بنوشاند.واژگان کلیدی: دولت، دین، دعا، ندبه، امامت، رشد، دولت مهدوی

اقدامات متقابل در عمل، انواع گوناگونی را شامل می­شوند که آنها را می­توان به دو دسته نظامی و غیر نظامیتقسیم نمود. در این میان اقدامات متقابلی که همراه با زور اعمال می­گردند، مغایر با مفاد منشور ملل متحد خواهد بود. نهاد­های بین المللی همچون مجمع عمومی سازمان ملل متحد، شورای امنیت و دیوان بین المللی دادگستری در راستای محکومیت این گونه اقدامات بر اساس قوانین گام­های موثری باید بردارند.اقدامات متقابل، واکنشی برای تخلّفات بین المللی دولت­ها محسوب می­شود. اجرای چنین اقداماتی از سوی دولت­های زیان­دیده ناشی از ارتکاب عمل نامشروع بین المللی دولت مسوول است. بنابر این توجیه مشروعیت کاربرد این تاسیس حقوقی در جامعه جهانی به لحاظ وجود رفتار متخلّفانه بین المللی دولت مسوول است.در فقه امامیه، اقدامات متقابل بر اساس آیات قرآن، روایات و سیره معصومین (ع) با در نظر گرفتن شرایط آن، عملی مشروع و قانونی تلقی می­گردد. البته در کنار این اصل فقهی، نباید از وجود واقعیتی همچون عدم بکارگیری چنین قاعده­ای در مناسبات اجتماعی و جایگزینی آن در اصول اخلاقی غافل شد. چنین امری در صورتی امکان پذیر خواهد بود که عفو، گذشت و سایر اصول اخلاقی ـ که مورد تاکید شارع مقدس اسلام است ـ سبب جری شدن طرف مسوول و سوء استفاده وی نگردد.

انذار و تبشیر به عنوان دو روش تربیتی اثرگذار بر انسان، مورد توجه خاص قرآن بوده و نخستین مراحل دعوت عَمَلی پیامبران را در بر گرفته است. این تحقیق با هدف دست‌یابی به روش‌شناسی تربیتی آیات انذار و تبشیر انجام گرفته است. در راستای هدف تحقیق؛ مبانی، اصول، ابزار و هدف‌های تربیتی حاصل از انذار و تبشیر در تربیت و سیر تعالی انسان به روش تفسیر قرآن به قرآن و اصول معناشناسی شناختی بر اساس روابط درون متنی و همنشینی و جانشینی، و نیز روابط بینامتنی با استفاده از علوم مبتنی بر تجربه‌ی جنبه‌های روان شناختی انسانو علوم تربیتی در سه بعد معرفتی، گرایشی و رفتاری بیان شده است.